Δήλος :Αποκαλύφθηκε ένα αρχαίο εργαστήριο αγγειοπλαστικής

ΑΝΑΝΕΩΣΗ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015
Αρχαία ερείπια και αντικείμενα σχετικά με τη θάλασσα-στο επίπεδο που ήταν κάποτε,  ακριβώς έξω από την ακτή του νησιού της Δήλου πίστευαν ότι ήταν τα ερείπια μιας αποβάθρας. Ωστόσο, μια επανεξέταση οδήγησε τους αρχαιολόγους σε διαφορετικό συμπέρασμα: ότι στο χώρο εκεί είναι ένα αρχαίο εργαστήριο αγγειοπλαστικής που  κάποτε βρισκόταν στην ακτή.

 6 πήλινα αγγεία και ένας κλίβανος είχαν βρεθεί ,ενσωματωμένα πια , στο βυθό της θάλασσας 

Τα ερείπια που βρίσκονται σε βάθος μόλις 1,5 έως 2 μέτρα στη βορειοανατολική ακτή της Δήλου κοντά στον αρχαίο οικισμό Σταδίου και τώρα πιστεύεται
ότι συνδέονται με το εμπόριο ή τη μεταποιητική δραστηριότητα - με άλλα λόγια, εκεί διαπιστώθηκε ότι βρίσκονται τα ερείπια ενός  αρχαίου καταστήματος  κεραμικής αλλά και το εργαστήριο.

Οι ανασκαφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα μετά την ανακάλυψη ενός ενσωματωμένου στο πάτωμα αλλά και την  διάταξη μινιατούρας  και ημι-διατηρημένους  αμφορείς μαζί με έναν φούρνο. Παρόμοια εργαστήρια έχουν αποκαλυφθεί στην Πομπηία και στην Ηράκλεια (Herculaneum) στην Ιταλία.

Τα λείψανα του ανατολικού λιμενοβραχίονα του Σταδίου οικισμού 

 Μπροστά από τα ερείπια του εργαστηρίου κεραμικής μεγάλες πέτρες τοποθετήθηκαν σε μια γραμμή. Οι ογκόλιθοι ήταν δυνητικά κάποτε μέρος του ανατολικού λιμενοβραχίονα του οικισμού του Σταδίου. 

Άλλα υπολείμματα των δομικών στοιχείων, όπως τοίχοι και πεσμένες κιονοστοιχίες εντοπίστηκαν, καθώς και τα ερείπια των τειχών κατά μήκος της ακτογραμμής.

Άποψη προς ανατολάς του δαπέδου με πακτωμένα σε διάταξη 16 πήλινα αγγεία.

Η έρευνα διεξήχθη από το Υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων του υπουργείου .

Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Το Υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) διεξήγαγε έρευνα στη βορειοανατολική πλευρά της Δήλου προκειμένου να επαναπροσδιοριστούν και να αποτυπωθούν τα κατάλοιπα, που βρίσκονται στη θαλάσσια περιοχή της συνοικίας του Σταδίου. Τα κατάλοιπα αυτά είχαν προσδιοριστεί στο παρελθόν ως λιμενικές εγκαταστάσεις.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας διαπιστώθηκε ότι αντί για λιμενικές
εγκαταστάσεις πρόκειται για οικιστικά κατάλοιπα, τα οποία αποτελούν
τα προς ανατολάς όρια της συνοικίας του Σταδίου.
Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν και αποτυπώθηκαν σε βάθος περίπου 1.5-2
μέτρων με γραφική και με φωτογραφική μέθοδο εγκαταστάσεις, οι οποίες
συσχετίζονται με εμπορικές και ίσως βιοτεχνικές δραστηριότητες. Στο
συμπέρασμα αυτό καταλήγουμε από την παρουσία δαπέδου, το
ανατολικό όριο του οποίου φέρει κατά χώρα πακτωμένα και σε κανονική
διάταξη 16 πήλινα αγγεία (αμφορίσκους) (εικ. 1 και 2), που σώζονται
κατά το ήμισυ, σε συνδυασμό με ένα κλίβανο. Παρόμοιες εγκαταστάσεις
έχουν εντοπιστεί στην Πομπηΐα και στο Ηράκλειο (Herculaneum) της
Ιταλίας.
Επιπροσθέτως εντοπίσθηκαν και φωτογραφήθηκαν λιθόπλινθοι μεγάλων
διαστάσεων στην επέκταση του δαπέδου, οι οποίοι βρίσκονταν σε σειρά.
Οι λιθόπλινθοι αυτοί πιθανώς να αποτελούσαν την προς ανατολάς
προκυμαία της συνοικίας του Σταδίου. Εντοπισθήκαν εξάλλου και
αποτυπώθηκαν τοίχοι κτισμάτων και δομικά στοιχεία πεσμένης
κιονοστοιχίας σε βάθος από 20 εκατοστά έως 1 μέτρο, καθώς και
αποτυπώθηκαν τοίχοι κτισμάτων στον αιγιαλό κατά μήκος της
ακτογραμμής.
Στην αρχαιολογική έρευνα συμμετείχαν από την Εφορία Εναλίων Αρχαιοτήτων , η επιστημονική υπεύθυνη και καταδυόμενη αρχαιολόγος κ. Μαγδαληνή Αθανασούλα, ο
δύτης κ. Μανώλης Τσεφρώνης και ο καταδυόμενος εργατοτεχνίτης κ.
Σπυρίδων Μουρέας. Από το ΕΙΕ, στην αρχαιολογική έρευνα
συμμετείχαν η επιστημονική υπεύθυνη η καταδυόμενη αρχιτέκτονας
μηχανικός και αρχαιολόγος Δρ. Μάνθα Ζαρμακούπη και η καταδυόμενη αρχιτέκτονας μηχανικός και αναστηλώτρια κ. Φωτεινή Βλαχάκη.

ΑΝΑΝΕΩΣΗ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

Νέα ευρήματα της συνεχιζόμενης έρευνας στη βορειοανατολική πλευρά της Δήλου 

Εικ. 1. Καθαρισμός των αγγείων που βρίσκονται σε βάθος περίπου 1.5-2 μέτρων.

Η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων συνέχισε την έρευνα σε συνεργασία με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) στη βορειοανατολική πλευρά της Δήλου.

Η συνεργασία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της έρευνας που χρηματοδοτούν το Πανεπιστήμιο του Birmingham και η Roman Society, έρευνα που διεξάγει η Δρ. Μ. Ζαρμακούπη, εξωτερική συνεργάτις στον Τομέα Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του ΕΙΕ και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Birmingham,για την πολεοδομική εξέλιξη της Δήλου κατά την ύστερη ελληνιστική εποχή,

Σκοπός της θαλάσσιας έρευνας ήταν να επαναπροσδιοριστούν και να αποτυπωθούν τα κατάλοιπα, που βρίσκονται στη βορειοανατολική πλευρά της Δήλου — συγκεκριμένα στη θαλάσσια περιοχή της συνοικίας του Σταδίου. Τα κατάλοιπα αυτά είχαν προσδιοριστεί στο παρελθόν ως λιμενικές εγκαταστάσεις. Κατά τη διάρκεια της πρώτης ερευνητικής αποστολής, η οποία διεξήχθη τον Οκτώβριο 2014, διαπιστώθηκε ότι αντί για λιμενικές εγκαταστάσεις πρόκειται για οικιστικά κατάλοιπα, τα οποία αποτελούν τα προς ανατολάς όρια της συνοικίας του Σταδίου. Στο συμπέρασμα αυτό είχε οδηγηθεί η Εφορεία από την παρουσία δαπέδου σε βάθος περίπου 1.5-2 μέτρων, το ανατολικό όριο του οποίου φέρει κατά χώρα πακτωμένα και σε κανονική διάταξη 16 πήλινα αγγεία, που σώζονται κατά το ήμισυ.

ΕΡΕΥΝΑ 2015 

Κατά τη διάρκεια της έρευνας καθαρίστηκαν τα αποθηκευτικά αγγεία που είχαν βρεθεί σε βάθος περίπου 1.5-2 μέτρων τον Οκτώβριο 2014 (εικ. 1). Κατά τη διάρκεια του καθαρισμού εντοπίστηκαν ακόμη δύο. Το σύνολο των 18 αποθηκευτικών αγγείων αποτυπώθηκε εκ νέου με γραφική και με φωτογραφική μέθοδο (εικ. 2).

Εικ. 2. Άποψη προς ανατολάς του δαπέδου με πακτωμένα σε διάταξη 18 πήλινα αγγεία.

Εντοπίστηκε και αποτυπώθηκε επιπλέον σε βάθος περίπου 70 εκατοστών χώρος ο οποίος φέρει κατά χώρα πακτωμένα και σε κανονική διάταξη άλλα 15 αποθηκευτικά αγγεία. (εικ. 3).
Ο δεύτερος αυτός χώρος εντάσσεται σε ένα κτίσμα με τουλάχιστον 5 χώρους, το οποίο βρίσκεται κατά μήκος του αιγιαλού και περικλείεται από δύο δρόμους. Το δάπεδο του κτίσματος αυτού έχει ενσωματωθεί στον ψηφιδοπαγή αιγιαλό (εικ. 4). Ο χώρος με τα 15 αγγεία βρίσκεται σε απόσταση περίπου 10 μέτρων από την ακτογραμμή. Αποτυπώθηκαν με γραφική και με φωτογραφική μέθοδο οι τοίχοι του κτίσματος αυτού (εικ. 5), όπως επίσης και 9 πεσμένα τμήματα κιόνων, τα οποία φαίνεται ότι αποτελούν μέρη της κιονοστοιχίας του κτίσματος αυτού.

Εικ. 3. Κοντινή άποψη των 15 πήλινων αγγείων που βρίσκονται σε βάθος περίπου 70 εκατοστών

Ακόμη εντοπίστηκαν και φωτογραφήθηκαν λιθόπλινθοι μεγάλων διαστάσεων στην επέκταση του χώρου με τα 18 πακτωμένα αγγεία. Οι λιθόπλινθοι αυτοί αποτελούσαν την προς ανατολάς ευρισκόμενη προκυμαία της συνοικίας του Σταδίου.
Οι υποβρύχιες έρευνες στη Δήλο αποσαφηνίζουν τη χρήση των βυθισμένων κτιρίων στη Συνοικία του Σταδίου. Φαίνεται λοιπόν, ότι και στην περιοχή αυτή λειτουργούσε ένα δεύτερο λιμάνι εμπορικό, με χρήση βοηθητική στο κεντρικό αρχαίο λιμάνι της Δήλου στα δυτικά του νησιού.

Εικ. 4. Κοντινή άποψη του δαπέδου του κτίσματος που έχει ενσωματωθεί στον ψηφιδοπαγή αιγιαλό.

Στην αρχαιολογική έρευνα συμμετείχαν από την ΕΑΑ, η επιστημονική υπεύθυνη και καταδυόμενη αρχαιολόγος κυρία Μαγδαληνή Αθανασούλα, ο καταδυόμενος εργατοτεχνίτης κ. Σπυρίδων Μουρέας και ο καταδυόμενος αρχιτεχνίτης κ. Λουδοβίκος Μερσενιέ. Από το ΕΙΕ, στην αρχαιολογική έρευνα συμμετείχε η επιστημονική υπεύθυνη η καταδυόμενη αρχιτέκτονας μηχανικός και αρχαιολόγος κυρία Δρ. Μάνθα Ζαρμακούπη και ως εξωτερικός συνεργάτης ο καταδυόμενος αρχαιολόγος κ. Αλέξης Τούρτας.