Παλάτι, πιθανά Ιλλυριών ηγεμόνων, ανακαλύφθηκε στο Μαυροβούνιο... Αλλά με ελληνική αρχιτεκτονική και αντικείμενα.!

Βαρσοβία: Πολωνoί  αρχαιολόγοι ανακάλυψαν το πρώτο γνωστό ανάκτορο κάποιων Ιλλυριών βασιλέων στο Μαυροβούνιο. "Αυτό είναι μια μεγάλη ανακάλυψη, η οποία επεκτείνει τις γνώσεις σχετικά με τη λειτουργία της βασιλικής εξουσίας στην Ιλλυρία" - είπε ο Καθ Piotr Dyczek.
Η πόλη του Μαυροβουνίου Rhizon (ο Ριζών) είναι ένα συνεχές κομμάτι της ιστορίας της αρχαίας Ρώμης. Εδώ είχε δημιουργήσει την πρωτεύουσα της μια  βασίλισσα η Τεούτα, οι ενέργειες της οποίας προκάλεσαν  τον Πρώτο Ιλλυρικό Πόλεμο το 229 π.Χ..


ΠΑΡΕΝΘΕΤΙΚΑ :  Α ¨ΙΛΛΥΡΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ  -: ( Η πρώτη επέμβαση των Ρωμαίων στην Ανατολή οφείλονταν σε εσωτερικούς λόγους και δεν είχε επεκτατικό χαρακτήρα. Συγκεκριμένα οφείλονταν σε επανειλημμένες διαμαρτυρίες Ρωμαίων εμπόρων προς την Σύγκλητο επειδή οι πρώτοι υφίσταντο σε αφόρητο βαθμό τα δεινά της πειρατείας στην οποία επιδίδονταν οι Ιλλυριοί στο Ιόνιο πέλαγος και την Αδριατική. Η συνεχής κλιμάκωση της πειρατείας οφείλονταν στην τότε αδυναμία αντιμετώπισης της από το βασίλειο της Ηπείρου και στην συνακόλουθη εξασθένηση των πόλεων της περιοχής.

Η περιοχή των ευρημάτων Ριζών

Έτσι μπόρεσαν να επωφεληθούν οι Ιλλυριοί οι οποίοι κατέλαβαν τα παράλια της Αδριατικής πού έλεγχε το βασίλειο της Ηπείρου και τις ελληνικές πόλεις των δαλματικών ακτών Φάρο σημερινό Χβαρ (Hvar) και Μέλαινα Κέρκυρα (231 π.Χ.) Η πειρατεία υποστηρίζονταν από τον βασιλιά των Ιλλυριών Άγρωνα και ύστερα από τον θάνατό του (230/9 π.Χ.) από την σύζυγο, βασίλισσα και επίτροπο του ανήλικου γιου του Πίννη, Τεύτα.

Οι Ρωμαίοι έστειλαν συγκλητική πρεσβεία στην βασίλισσα (229 π.Χ.) για να διαπραγματευτεί μαζί της όμως κατά την επιστροφή της η πρεσβεία δέχθηκε την επίθεση των Ιλλυριών που φόνευσαν ένα πρέσβη η συμπεριφορά του οποίου είχε φανεί στην Τεύτα υπεροπτική. Η πράξη αυτή είχε ως επακόλουθο την άμεση κήρυξη του πολέμου από τους Ρωμαίους.

Οι Ιλλυριοί συνέχισαν τις επιδρομές και προσπάθησαν να καταλάβουν ανεπιτυχώς την Επίδαμνο και την Ίσσα. Κατόπιν πολιόρκησαν την Κέρκυρα και αφού νίκησαν στην ναυμαχία των Παξών τον στόλο των Αχαιών και των Αιτωλών που έσπευσε ως βοήθεια κατέλαβαν την πόλη[5]. Τότε έφτασε και ο ρωμαϊκός στόλος (200 πλοία) υπό τον στρατηγό ύπατο Γναίο Φούλβιο. Ύστερα από συνεννόηση του τελευταίου με τον Έλληνα διοικητή της ιλλυρικής φρουράς Δημήτριο τον Φάριο που μισούσε την Τεύτα, η πόλη παραδόθηκε στους Ρωμαίους (228 π.Χ.).

Οι ρωμαϊκοί δρόμοι στο σημερινό Μαυροβούνιο 

Λίγο αργότερα προσχώρησε στους Ρωμαίους η Απολλωνία, οι Ατιντάνες και το ιλλυρικό φύλο των Παρθινών. Έπειτα κατέφθασε και ρωμαϊκός στρατός υπό τον ύπατο Λεύκιο Πόστουμιο Αλβίνο. Μπροστά στην συντριπτική αριθμητική υπεροχή των Ρωμαίων (20.000 πεζοί και 2.000 ιππείς) οι Ιλλυριοί εγκατέλειψαν την πολιορκία της Επιδάμνου και της Ίσσας και υποχώρησαν στο εσωτερικό της χώρας. Η Τεύτα αποσύρθηκε στην πόλη Ρίζονα ενώ οι Ρωμαίοι κατέλαβαν με ευκολία τα νότια ιλλυρικά παράλια εκτός από το φρούριο της Νουτρίας στο οποίο συνάντησαν σθεναρή αντίσταση και είχαν σοβαρές απώλειες. Επειδή η συνέχιση του πολέμου από τους Ιλλυριούς ήταν αδύνατη η Τεύτα αποφάσισε το καλοκαίρι του 227 π.Χ. να συνθηκολογήσει. Οι όροι της συνθήκης πρόβλεπαν την παραίτηση της από τα εδάφη που κατέλαβαν οι Ρωμαίοι και την πληρωμή χρηματικής αποζημίωσης σε δόσεις.

Ύστερα από την λήξη του πολέμου ο ύπατος Ποστούμιος Αλβίνος έστειλε πρέσβεις στους Αιτωλούς και τους Αχαιούς για να τους ανακοινώσει την συνθήκη ειρήνης με την Τεύτα και να δικαιολογήσει την ρωμαϊκή επέμβαση. Η Σύγκλητος έστειλε επίσης πρέσβεις για τον ίδιο σκοπό. Ο αλλος ύπατος Γναίος Φούλβιος είχε ήδη αναχωρήσει για την Ιταλία με το μεγαλύτερο μέρος του στόλου από το φθινόπωρο του προηγούμενου έτους. Η υποδοχή που επιφυλάχθηκε στους Ρωμαίους απεσταλμένους ήταν γενικά φιλική. Οι Κορίνθιοι μάλιστα επέτρεψαν σε Ρωμαίους να πάρουν μέρος στους αγώνες των Ισθμίων που γίνονταν στην πόλη, γεγονός πρωτοφανές καθώς σε αυτούς τους αγώνες συμμετείχαν μόνο Έλληνες.

Το γεγονός ότι οι Ρωμαίοι είχαν υπό τον έλεγχο τους ένα σημαντικό μέρος των ιλλυρικών ακτών μαζί με τις πόλεις Επίδαμνο, Απολλωνία και Ίσσα ανησυχούσε τον Αντίγονο Δώσωνα, βασιλιά της Μακεδονίας επειδή οι Ρωμαίοι κατέχοντας τις διαβάσεις των ποταμών Αψού και Αώου μπορούσαν να εισβάλουν στο βασίλειο του. Εκείνη την εποχή όμως ο Μακεδόνας βασιλέας είχε άλλα προβλήματα με τις εισβολές των βαρβάρων Δαρδάνων γειτόνων του. Εκτός των Ρωμαίων ο άλλος κερδισμένος σε αυτή την υπόθεση ήταν ο Δημήτριος ο Φάριος που ανέλαβε την εξουσία ως δυνάστης στην πόλη Ίσσα και την περιοχή της. Έτσι οι Ρωμαίοι είχαν ένα τοποτηρητή στην περιοχή. Οι πόλεις που έλεγχαν οι Ρωμαίοι έμειναν κατά τα άλλα ελεύθερες δηλαδή δεν πλήρωναν φόρο, δεν είχαν φρουρά ούτε είχαν επιτρόπους. Την εξουσία όμως κατέλαβαν φιλορωμαϊκά στοιχεία. Σύμφωνα με το ρωμαϊκό δίκαιο η ελευθερία μπορούσε να ανακληθεί όποτε το επιθυμούσαν οι δωρητές.-Ιστορία του Ελληνικού έθνους Τόμος Δ' Μέγας Αλέξανδρος –Ελληνιστικοί Χρόνοι Εκδοτική Αθηνών 1979)

Οι θέσεις με φρούρια των Ιλλυριών της εποχής .
Η θέση 1 είναι ο Ριζών στο σημερινό Μαυροβούνιο

Ερευνητές από το Ερευνητικό Κέντρο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας ξεκίνησαν τις ανασκαφές το 2000. Μέχρι στιγμής, το έργο τους έχει επιτρέψει, μεταξύ άλλων, να αναθεωρήσει τις απόψεις των ιστορικών σχετικά με τη σειρά της βασιλείας των Ιλλυριών ηγεμόνων. Η βασιλεία του βασιλιά Βαλλαίου (Ballaios) έχει μετακινηθεί πίσω έναν αιώνα - ο κυβερνήτης δεν ήταν διάδοχος της βασίλισσας Τεούτα, αλλά ο προκάτοχός της.

Πρόσφατες εργασίες τον Ιούλιο επικεντρώθηκαν στην αντιπροσωπευτικό τμήμα της πόλης, η οποία είναι επίσης η πιο υπερυψωμένη περιοχή. Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μνημειακά κτίρια από τον τρίτο αιώνα π.Χ.. Το πρώτο συγκρότημα χτίστηκε πριν από 260 π.Χ., το δεύτερο μετά το 250 π.Χ..

Μέρος του κτηρίου με  Ελληνική αρχιτεκτονική της λεγομένης «Ελληνιστικής» περιόδου εμφανή στην δημιουργία και δόμηση των ογκόλιθων χαρακτηριστικό της εποχής αυτής 

"Όλα τα δεδομένα που έχουμε συγκεντρώσει δείχνουν ότι έχουμε ανακαλύψει Ελληνιστικό ανακτορικό συγκρότημα (Δηλαδή Ελληνική αρχιτεκτονική) των ηγεμόνων της Rhizon. Αυτές είναι οι πρώτες δομές αυτού του τύπου που αποκαλύφθηκαν στην περιοχή της Ιλλυρίας , η οποία θα μπορούσε να ανήκει στο βασιλιά Ballaios και την Τεούτα Μέχρι τώρα δεν γνωρίζαμε  καν αν υπήρχαν τέτοιες δομές. "- τόνισε ο καθηγητής Dyczek.
( Σ.Σ.-Φυσικά όπως προσέξατε αναφέρει …« η οποία θα μπορούσε »….Δηλαδή  Ελληνική αρχιτεκτονική στον Ριζώνα αυτής της χρονολογίας που ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ…ΝΑ ΑΝΗΚΕΙ …)

Θραύσμα από Ελληνικό αττικό ερυθρόμορφο αγγείο, εύρημα του 2012 από τα κτήρια

Επίσης Τα μεμονωμένα δωμάτια περιείχαν πολύ καλής ποιότητας αγγεία τύπου « Gnathia» ‘γναθία΄’ χαρακτηριστική της ελληνιστικής  εποχής σκεύη που καλύπτονται με μαύρο βερνίκι ,Σ.Σ (Μελανβαφή και μελανόμορφα ) καθώς και κεραμικά σκεύη  κουζίνας που εισάγονται από την ηπειρωτική Ελλάδα. "Σετ των αγγείων , που η ποιότητα και η ποικιλία τους θυμίζει τα ευρήματα από την Αθηναϊκή Αγορά Σε πολλά αγγεία  τα γραπτά διατηρούνται και περιέχουν ελληνικά ονόματα των ιδιοκτητών αγγείων ." - Είπε ο καθηγητής Dyczek.

   ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΟΤΙ ΟΙ ΙΛΛΥΡΙΟΙ ΤΟΤΕ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΖΟΥΣΑΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΙΡΑΤΕΙΑ ΠΛΙΑΤΣΙΚΟΛΟΓΟΙ -ΑΙΤΙΑ ΄΄Η ΑΦΟΡΜΗ ΤΟΥ Α ΙΛΛΥΡΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΡΩΜΗ -ΑΡΑ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΡΠΑΓΕΣ ΤΟΥΣ    

«Η θέση των κτιρίων, η κλίμακα, το σχέδιό τους, και χρησιμοποιούμενες τεχνικές οικοδόμησης είναι εντελώς ασυνήθιστο και μοναδικό, σε σύγκριση με τα προηγούμενα γνωστά παραδείγματα της Ιλλυρικής αρχιτεκτονικής, συμπεριλαμβανομένων των δομών που έχουν ήδη ανακαλυφθεί στον Ριζώνα- Risan.
Φαίνεται ότι έχουμε παρουσία για  ένα μέρος γνωστό από .. πηγές από την αρχαιότητα, είναι μια σπάνια περίπτωση στην αρχαιολογία .

Ένα άλλο αντικείμενο που επέστησε την προσοχή των ερευνητών ήταν ένα κομμάτι από ένα μπολ με ανάγλυφη διακόσμηση. Το τοίχωμα των αγγείων απεικονίζει ένα άλογο με τον αναβάτη να προελαύνει με την χλαμύδα να  ανεμίζει και   που κρατά λόγχη έτοιμη να την ρίξει  "Αυτή η εικόνα είναι συνεπής με τις περιγραφές της εικονογραφίας του θεού Medaurus λατρευόταν στην Risan" - εξηγεί ο καθηγητής. Dyczek. 

Συνήθως δεν είμαστε σε θέση να εντοπίσουμε μια συγκεκριμένη θέση σημαντικών γεγονότων, όπως η ακριβής θέση του θανάτου του Καίσαρα "- εξήγησε ο καθηγητής Dyczek.(Σ.Σ. ο οποίος μάλλον το πάει πολυ΄-πολύ μακριά…!) ...Ο ερευνητής σημείωσε ότι υπάρχουν λίγα μόνον παλάτια που ανήκαν στους ελληνιστικούς ηγεμόνες, παρόλο που χτίστηκαν για τους διάσημους και για τις μεγάλες δυναστείες. Υπάρχουν επίσης μεμονωμένα παραδείγματα με μικρότερα παλάτια, αλλά όχι από την περιοχή της Ιλλυρίας. "Φαίνεται ότι έχουμε παρουσία με  τα κτίρια του ανακτορικού συγκροτήματος που ανήκουν σε τουλάχιστον δύο διαφορετικές βασιλιάδες" - πρόσθεσε ο αρχαιολόγος.

Η εστία του κτηρίου με τον περιβάλλοντα χώρο 

Αρχαιολόγοι περιγράφουν τα τεμάχια των λειψάνων του πρώτου ανακτόρου ως εξής: ήταν ένα μεγάλο δωμάτιο με τη μορφή ενός μεγάρου με τζάκι που βρίσκεται στο κέντρο. Στην περιοχή της εστίας, οι επιστήμονες ανακάλυψαν μια θυσία-προσφορά  που αποτελείται από 30 νομίσματα.

Μια εντυπωσιακή ανακάλυψη -2012-είναι ο θησαυρός νομισμάτων. Στη γωνία του ένα από τα δωμάτια οι αρχαιολόγοι βρήκαν περισσότερα από 100 νομίσματα με την εικόνα του αρχαίου ηγεμόνα Βαλλάιου - Ballaios. 

Με βάση την ανακάλυψη πολλών νομισμάτων, οι αρχαιολόγοι κατάφεραν να κάνουν μια πιο ακριβή χρονολόγηση των επιμέρους στρωμάτων και των δομών. Βρήκαν πολλά ελληνικά νομίσματα από ελληνικές πόλεις και αποικίες στην Αδριατική.
Οι Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ότι η πρώιμη φάση του οικισμού, στο γύρισμα του τέταρτου και του τρίτου αιώνα π.Χ., τελείωσε με την καταστροφή.

Οι αρχαιολόγοι μελέτησαν την περιοχή σε πάνω από 250 τετραγωνικά μέτρα του λεγόμενου σπίτι του ¨Αγλαου Aglaos, ενός πλούσιου τεχνίτη. Έκαναν, επίσης, μια σημαντική ανασκαφή στον άξονα του αρχαίου δρόμου που χωρίζει τις δύο νησίδες (σπίτια) της ελληνιστικής πόλης από την εποχή του Βαλλάιου και  της Τεούτα (3ος αιώνας π.Χ.).

Στον άξονα της εστίας, και στις δύο πλευρές υπήρχαν μαρμάρινες κολόνες. Στο δωμάτιο υπήρχαν κομμάτια της πολυτελών ελληνιστικών-Ελληνικών- αγγείων Σ.Σ. (Ούτε από αυτά μας δείχνει η ανακοίνωση του καθ…).
 Δίπλα στο μέγαρο υπήρχαν αποθήκες για αμφορείς, και μπροστά από το μέγαρο ήταν μια πλακόστρωτη πλατεία και ένα τμήμα του δρόμου.

Ελληνικό αγγείο ,εύρημα του 2012  …« Η αποκάλυψη πρωιμότερων στρωμάτων αντικατοπτρίστηκε αμέσως στο ρεπερτόριο των ανακαλύψεων  αντικείμενων  με την ποσότητα των κεραμικών τεμαχίων και επιτραπέζιων σκευών που αυξήθηκε σημαντικά Υπήρχε ένα πλούσιο ρεπερτόριο των άλλων εισαγόμενων ελληνιστικής εποχής (ελληνικών )αγγείων … Έχουμε Κεραμική από την Καμπανία, (και Μεγάλη Ελλάδα) την Αττική, την Κόρινθο .Επίσης η προέλευση πολλών εκ των αγγείων δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη στη βιβλιογραφία », - δήλωσε ο επικεφαλής της ομάδας.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Dyczka, το κτίριο κάηκε κατά τη διάρκεια μιας βίαιης επίθεσης. Στα ερείπια που βρέθηκαν μολύβδινα  βλήματα σφεντόνας, κάτι το  οποίο στηρίζει αυτή τη θεωρία.
Πάνω στα ερείπια του πρώτου ανακτόρου, μια άλλη δομή χτίστηκε βιαστικά . Το πρώην μέγαρο μετατράπηκε σε μια κουζίνα ή μια αίθουσα δεξιώσεων στο  νέο ανακτορικό συγκρότημα.
 Οι τοίχοι του χτίστηκαν προσεκτικά με μεγάλους  κατασκευασμένους ογκόλιθους από  ασβεστόλιθο, συνδεδεμένο με την ελληνική τεχνική της αναθύρωσης (anathyrosis). Οι ογκόλιθοι  έχουν διακοσμήσει την επιφάνεια του τοίχου, με τα άκρα να είναι σκαλιστά πελεκημένα με αύλακα δηλαδή . Ο Καθ Dyczek πιστεύει ότι οι οικοδόμοι απέδωσαν  μεγάλη σημασία στην αισθητική πλευρά του κτιρίου.

Το εσωτερικό χωρίστηκε σε τρεις τουλάχιστον τομείς. Το δάπεδο ήταν την  πρώτη φορά κατασκευασμένο από επίπεδες πλάκες από ασβεστόλιθο, και αργότερα η ασβεστολιθική περιοχή αντικαταστάθηκε από ψιλό βότσαλο, σχηματίζοντας ένα ψηφιδωτό δάπεδο. Το κτίριο είχε μεγάλες εισόδους έκλεινε με ξύλινες πόρτες.
Ακριβώς όπως και πέρυσι, και φέτος οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τμήματα δύο μεγάλων ρόπτρων. Μια από τις εισόδους ήταν διακοσμημένο με πλαίσια κατασκευασμένα από λεπτό κονίαμα και ημικίονες φορμαρισμένη λάσπη. Το κτίριο παλάτι  δυστυχώς καταστράφηκε και λεηλατήθηκε κατά την αρχαιότητα, και τα σωζόμενα ερείπια των τειχών ισοπεδώθηκαν στις αρχές του εικοστού αιώνα, όταν ένα. .. πριονιστήριο κατασκευάστηκε σε αυτό το μέρος του Rhizon.