 |
| Φ:Angeliki Kottaridi |
Ο ναός, που χρονολογείται στους ρωμαϊκούς χρόνους (2ος μ.Χ. αιώνας) και η ανασκαφή έφερε στο φως πάνω από 1.000 επιγραφές, αναστηλώθηκε μέσω του ΕΣΠΑ και ανοίγει για πρώτη φορά για το κοινό με μια μεγάλη ξενάγηση που περιλαμβάνει την παρουσίαση της ιστορίας ενός πολύ σημαντικού ιερού της αρχαίας Βέροιας καθώς και της λατρείας στη Μητέρα των Θεών Αυτόχθονα. Οι κολόνες του ναού είναι πιστά αντίγραφα των αυθεντικών, που, για λόγους ασφάλειας και προστασίας, εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βέροιας, όπως επίσης ο βωμός και αναθήματα.
«Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ιερό, στο οποίο
λατρευόταν η Μητέρα των Θεών Αυτόχθονα, μια από τις σημαντικότερες θεότητες των Μακεδόνων. Είναι ένας τυπικός αρχαίος ναός, τριμερής με τέσσερις κίονες σε ένα τοπίο μοναδικού φυσικού κάλλους», είπε στο «Έθνος» ο αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας, Γιάννης Γραικός, υπεύθυνος του έργου της αναστήλωσης του ναού, ο οποίος θα κάνει την ξενάγηση και θα μιλήσει για τη λατρεία της θεότητας.
Σύμφωνα με τον κ. Γραικό, στη διάρκεια των αρχαιολογικών ανασκαφών έχουν βρεθεί διάσπαρτα τμήματα του αγάλματος της Μητέρας των Θεών, είναι όμως τόσο λίγα και τόσο αποσπασματικά, που οι αρχαιολόγοι δεν μπορούν να ανασυνθέσουν το άγαλμα, ούτε καν να βρουν τον εικονογραφικό του τύπο.
Η Μητέρα των Θεών ταυτιζόταν με την Κυβέλη, φρυγική θεότητα, κόρη του Ουρανού και της Γης. Εικονιζόταν ως βασίλισσα με πυργωτό στέμμα, καθισμένη ανάμεσα σε δύο λιοντάρια ή πάνω σε άρμα που το έσερναν πάλι λιοντάρια και η λατρεία της είχε οργιαστικό χαρακτήρα.
«Ένα επιπλέον εντυπωσιακό στοιχείο της ανασκαφής είναι η εύρεση περισσότερων από 1.000 επιγραφών, οι πλειονότητα των οποίων αφορά σε απελευθέρωση σκλάβων», συμπλήρωσε ο κ. Γραικός.
Το Ιερό της Μητέρας των Θεών ανασκάφτηκε το 1965 από τον αρχαιολόγο Φώτη Πέτρα, ο οποίος κατέγραψε τις διαστάσεις του, 14,70μ. και 9,25μ., ενώ νεότερες έρευνες δείχνουν ότι έχει εσωτερικό μήκος συνολικά 24 μ.
 |
| Φ:Angeliki Kottaridi |
Τα ευρήματα
Οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως μαρμάρινα σπαράγματα αρχιτεκτονικών μελών και γλυπτών, καθώς και μεγάλο αριθμό αναθηματικών επιγραφών, ενώ ένα μαρμάρινο τμήμα χεριού με τύμπανο εκτιμάται ότι ανήκε σε λατρευτικό άγαλμα της θεάς. Η Μητέρα των Θεών είναι ιδιαίτερα σημαντική και σχετίζεται με τη βασιλεία των Μακεδόνων. Είναι μάλιστα εντυπωσιακό το ότι λατρευόταν αρκετούς αιώνες μετά την κατάλυση του μακεδονικού βασιλείου. Στη Λευκόπετρα έχει βρεθεί πλήθος πήλινων ειδωλίων, ένα από τα οποία -που βρέθηκε δίπλα στον βωμό-, με πυργωτό διάδημα και το σήμα της ημισελήνου, συγκολλήθηκε ολόκληρο και ταυτίζεται με την προτομή της Μητέρας των Θεών. Ειδώλια της Μητέρας των Θεών με ανάλογα εικονογραφικά χαρακτηριστικά έχουν βρεθεί στα Ιερά της Θεάς στην Πέλλα και στη Βεργίνα, καθώς και στην πόλη των Πετρών Φλώρινας.
Η περιοχή που έχει ανασκαφεί είναι περίπου 12.000 τ.μ. και το ιερό έχει αποκαλυφθεί στο σύνολό του. Η αναστήλωση που κόστισε περίπου 500.000 ευρώ, μαζί με τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου.
Η χρήση εκμαγείων για τα αρχιτεκτονικά μέλη κρίθηκε απαραίτητη αφενός για την προστασία των αυθεντικών κιόνων από τις καιρικές συνθήκες και αφετέρου για την αποτροπή βανδαλισμών και κλοπών. Το θέμα δίχασε τα μέλη της ΚΑΣ, αλλά ο αναστηλωτής, καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο ΑΠΘ, Γιώργος Καραδέδος, υποστήριξε ότι «ένα μνημείο δεν είναι μόνο ιστορικό ντοκουμέντο, αλλά και έργο τέχνης».
Το ιερό της Λευκόπετρας βρίσκεται μόλις 15χλμ. από τη Βέροια και είναι ορατό από την Εγνατία Οδό. Η διαδρομή προς τον αρχαιολογικό χώρο είναι πανέμορφη μέσα από μια δασώδη έκταση με θέα στα Πιέρια Όρη, στον Αλιάκμονα και στο οροπέδιο της Σφηκιάς.
 |
Το ιερό είναι ένας τυπικός αρχαίος ναός αφιερωμένος στη Μητέρα των Θεών,
που χρονολογείται στους ρωμαϊκούς χρόνους
|
ΕΠΙΣΗΣ
Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Σάββατο 28 και Κυριακή 29 Μαΐου:
Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές στην Ημαθία
To Σαββατοκύριακο 28 και 29 Μαϊου, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας προσκαλεί για μια ακόμη χρονιά μικρούς και μεγάλους να πάρουν μέρος στις Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές, που φέτος οργανώνει στο Ιερό της Μητέρας Θεάς στη Λευκόπετρα Βερμίου, αλλά και στην αρχαία Μίεζα (περιοχή Νάουσας-Λευκαδίων).
Το Σάββατο 28 Μαϊου στις 11:00, το κοινό θα έχει για πρώτη φορά την ευκαιρία να ξεναγηθεί σε έναν αρχαίο ναό της Βέροιας, αφιερωμένο στη Μητέρα των Θεών Αυτόχθονα. Λίγο πριν την είσοδο στο χωριό Λευκόπετρα, στο Βέρμιο, τη ρωμαϊκή εποχή ιδρύθηκε ο αρχαίος ναός της Μητέρας, ο οποίος πρόσφατα έχει αναστηλωθεί από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας. Με θέα τον ποταμό Αλιάκμονα και τα Πιέρια Όρη, στο καταπράσινο μακεδονικό τόπιο όπου πάτησε το πόδι του ο Περδίκας, ο πρώτος Τημενίδης βασιλιάς, οι επισκέπτες θα γνωρίσουν μία από τις πιο σημαντικές θεότητες των Μακεδόνων.
Την Κυριακή 29 Μαϊου στις 10:30, με αφετηρία τον Τάφο της Κρίσεως στα Λευκάδια, θα ξεκινήσει μια περιήγηση που συνδέει την πολιτιστικής κληρονομιά, την ιστορία και τη μυθολογία με ιδιαίτερες πτυχές του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής. Η ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο περνά από τον Τάφο των Ανθεμίων, καθώς και από το θέατρο και το Νυμφαίο στη Μίεζα, τον τόπο όπου βρισκόταν η Σχολή του Αριστοτέλη. Παράλληλα ο Γιώργος Μάλλιος, διδ. αρχαιολόγος και φιλόλογος του 1ου Λάππειου Γυμνάσιου Νάουσας και ο Νίκος Κύρρου, γεωλόγος, διευθυντής του 3ου Γυμνασίου Νάουσας και ειδικός γνώστης θεμάτων βοτανολογίας, μιλούν για τα φυτά και τα βότανα με αναφορές στον μύθο και την ιστορία.
Οι Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές οργανώνονται από το 2012 από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε όλη την Ελλάδα με στόχο την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης μέσω της εκπαίδευσης των πολιτών σε θέματα προστασίας και ανάδειξης του πολιτιστικού πλούτου και του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας.
Πληροφορίες:
Για τη διαδρομή στη Λευκόπετρα: 23310 92347 (Γ. Γραικός)
Για τη διαδρομή στη Νάουσα: 23310 29737(Α. Χατζηϊωαννίδης
Angeliki Kottaridi
·
