Τον κίνδυνο της φθοράς, λόγω του χρόνου, της ελλιπούς συντήρησης και της αυξημένης υγρασίας της τελευταίας χρονιάς αντιμετωπίζει το αρχείο του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται το 96% των χειρογράφων του Αγίου Όρους.
Το αρχείο αυτό, που βρίσκεται στις κτιριακές εγκαταστάσεις του Ιδρύματος, μέσα στη Μονή Βλατάδων, αποτελείται από χειρόγραφα, μικροφίλμ και διαφάνειες, είναι προϊόν συστηματικής εργασίας 42 ετών και περιλαμβάνει υλικό από 15.000 ελληνικά χειρόγραφα του Αγίου Όρους, 3.500 της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά, 3.500 της Εθνικής Βιβλιοθήκης στο Παρίσι και 3.000 του Βατικανού.
«Τα μικροφίλμ έχουν διάρκεια ζωής
30 με 40 χρόνια και έχουν περάσει ήδη τα 40 χρόνια. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η επιλογή εκείνων που μπορούν να διασωθούν ώστε να ψηφιοποιηθούν και να συγκεντρωθούν σε μια ειδική πλατφόρμα προκειμένου να είναι διαθέσιμα σε χρήση από τον καθένα» τόνισε σήμερα ο γενικός διευθυντής Αναπτυξιακού Προγραμματισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Γιάντσης, στη συνεδρίαση της Μητροπολιτικής Επιτροπής Θεσσαλονίκης, η οποία ενέκρινε προγραμματική σύμβαση με το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και την Ιερά Βασιλική, Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Βλατάδων για τη συντήρηση και ψηφιοποίηση μέρους του αρχείου.
«Είναι μία προσπάθεια από εκείνες για τις οποίες διερωτώμαστε γιατί δεν τις κάναμε τόσα χρόνια. Πρέπει να φροντίσουμε να δείξουμε τι παρελθόν έχουμε και να το αξιοποιήσουμε» τόνισε η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, Βούλα Πατουλίδου.
Συγκεκριμένα, όπως έγινε γνωστό, το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών, έχει στην κατοχή του αρχεία μοναδικά στον κόσμο, με παραχώρηση και ευλογία των μονών του Αγίου Όρους και άλλων Ιερών μονών και Βιβλιοθηκών στο Ίδρυμα. Σε αυτά περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων:
– αρχείο αντιγράφων σε μικροταινίες από χειρόγραφα των βιβλιοθηκών των μονών του Αγίου Όρους,
– αρχείο αντιγράφων σε διαφάνειες από μικρογραφίες των εικονογραφημένων χειρογράφων των Ιερών μονών του Αγίου Όρους,
– αρχείο αντιγράφων σε μικροταινίες της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Βλατάδων,
– αρχείο αντιγράφων σε μικροταινίες της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Σόφιας,
– αρχείο αντιγράφων σε διαφάνειες από μικρογραφίες των εικονογραφημένων χειρογράφων της Σκήτης των Καυσοκαλυβίων του Αγίου Όρους,
– αρχείο αντιγράφων σε διαφάνειες από μικρογραφίες των εικονογραφημένων χειρογράφων της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας.
Σε ό,τι αφορά τις εργασίες που πρέπει να γίνουν, η προγραμματική σύμβαση επισημαίνει ότι είναι άμεσα επιτακτική η διάσωση αυτού του παγκόσμιου πνευματικού πλούτου με τη μεταγραφή και ψηφιοποίηση του αρχείου, τη δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας, την ανάπτυξη και λειτουργία ενιαίου δικτυακού κόμβου πρόσβασης και διάθεσης του ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος, τη μελέτη και εφαρμογή προτύπων διαχειριστικής και επιστημονικής τεκμηρίωσης και την τεχνική προστασία από την υγρασία και από άλλες φθορές των κτιριακών εγκαταστάσεων, όπου στεγάζεται το αρχείο.
Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από τους πόρους της Περιφέρειας με 80.000 ευρώ, ενώ για την παρακολούθηση υλοποίησης της σύμβασης θα συσταθεί κοινή επιτροπή στην οποία θα συμμετέχουν το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, η Περιφέρεια και η Μονή Βλατάδων.
