Ο υπόγειος Πειραιάς βγαίνει «στο φως»

Στόχος της παρουσίασης είναι να αφηγηθεί με σύγχρονα εποπτικά μέσα τις ιστορίες πίσω από τις κατασκευές, αυτές που φτιάχτηκαν σε μακρινές εποχές αλλά και τις σύγχρονες. Κυρίως όμως προσδοκά να φωτίσει με ουσιαστικό τρόπο τη σημασία της ανθρώπινης σύμπραξης και συνεργασίας.

ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ

Το οραματιζόταν και το σχεδίαζε καιρό η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής Πειραιώς και Νήσων.

Να παρουσιάσει στο κοινό τις διαδικασίες ανασκαφής των αρχαιοτήτων στο πλαίσιο κατασκευής του μετρό. Η ώρα αυτή έφτασε. Στις 8 Ιουνίου, στην Ξυλαποθήκη, έναν χώρο που βρίσκεται στις Αστικές Πύλες του Πειραιά (Πύλης 8) θα εγκαινιαστεί μια άκρως ενδιαφέρουσα έκθεση. Η Εφορεία, σε συνεργασία με την Αττικό Μετρό Α.Ε., διοργανώνει την περιοδική έκθεση «Στην επιφάνεια».

Μια συλλογή από φωτογραφίες και βίντεο φέρνουν στην επιφάνεια τις διαδικασίες που εξελίσσονται παράλληλα σε διαφορετικά σημεία του έργου, υπόγεια και πίσω από εργοταξιακές περιφράξεις, λέει στο «Εθνος» η έφορος Στέλλα Χρυσουλάκη. Με ξεναγό τον φωτογραφικό και κινηματογραφικό φακό ο επισκέπτης περιηγείται σε αθέατους τόπους: από τις αρχαίες σήραγγες, τις δεξαμενές και το ρωμαϊκό υδραγωγείο, στις σύγχρονες σήραγγες των υπόγειων σταθμών του μετρό και στα εργαστήρια συντήρησης της ανασκαφής.

Μία συλλογή από φωτογραφίες και βίντεο φέρνουν στην επιφάνεια τις διαδικασίες που εξελίσσονται παράλληλα σε διαφορετικά σημεία του έργου, υπόγεια και πίσω από εργοταξιακές περιφράξεις, σημειώνει η έφορος Στέλλα Χρυσουλάκη. Με ξεναγό τον φωτογραφικό και κινηματογραφικό φακό ο επισκέπτης περιηγείται σε αθέατους τόπους: από τις αρχαίες σήραγγες, τις δεξαμενές και το ρωμαϊκό υδραγωγείο, στις σύγχρονες σήραγγες των υπόγειων σταθμών του Μετρό και στα εργαστήρια συντήρησης της ανασκαφής.Σε ένα σύγχρονο εκθεσιακό χώρο, η έκθεση παρουσιάζει στο κοινό την παράλληλη εξέλιξη της αρχαιολογικής διερεύνησης και του κατασκευαστικού έργου της Επέκτασης της Γραμμής 3 του Μετρό στον Πειραιά. Εστιάζει στις σύγχρονες διεπιστημονικές μεθόδους που εφαρμόζονται για τη συλλογή και τεκμηρίωση των αρχαιολογικών δεδομένων στο πλαίσιο ενός μεγάλου κοινωφελούς έργου, όπως είναι η κατασκευή του υπόγειου σιδηροδρόμου.

Σε έναν σύγχρονο εκθεσιακό χώρο, η έκθεση παρουσιάζει στο κοινό την παράλληλη εξέλιξη της αρχαιολογικής διερεύνησης και του κατασκευαστικού έργου της Επέκτασης της Γραμμής 3 του μετρό στον Πειραιά. Εστιάζει στις σύγχρονες διεπιστημονικές μεθόδους που εφαρμόζονται για τη συλλογή και τεκμηρίωση των αρχαιολογικών δεδομένων στο πλαίσιο ενός μεγάλου κοινωφελούς έργου, όπως είναι η κατασκευή του υπόγειου σιδηροδρόμου.
Στόχος της παρουσίασης είναι να αφηγηθεί με σύγχρονα εποπτικά μέσα τις ιστορίες πίσω από τις κατασκευές, αυτές που φτιάχτηκαν σε μακρινές εποχές αλλά και τις σύγχρονες. Κυρίως όμως προσδοκά να φωτίσει με ουσιαστικό τρόπο τη σημασία της ανθρώπινης σύμπραξης και συνεργασίας.

Σήραγγες από το αρχαίο υδρευτικό σύστημα στον Πειραιά Τρεις από τις αρχαίες δεξαμενές θα αποτελέσουν τον πυρήνα μίας έκθεσης στον μοναδικό σταθμό του Μετρό που θα φιλοξενήσει αρχαία σε θεματικό σύνολο, στην πλατεία Δημοτικού Θεάτρου. Η έκθεση θα πλαισιώνεται με πλούσιο εποπτικό υλικό και με βίντεο που θα δείχνει πώς λειτουργούσαν όλα κατά την αρχαία εποχή, πώς ξεδιψούσαν δηλαδή οι αρχαίοι Πειραιώτες. Ο μεγαλύτερος όγκος των ευρημάτων των ανασκαφών του έργου αποτελείται από πήλινα αντικείμενα, τμήματα αγγείων και κεράμων στέγασης. Υπάρχουν επίσης νομίσματα, εργαλεία, αρχιτεκτονικά μέλη, σπάνια ευρήματα από ξύλο, φουντούκια, καρύδια, αμύγδαλα, κουκουνάρια, πυρήνες ελιάς και σταφυλιών αποξηραμένα σύκα. Επίσης, βρέθηκαν τμήματα από έντομα (εξωσκελετοί σκαθαριών), καθώς και τμήματα σχοινιών. Δε λείπουν και τα ξύλινα κατάλοιπα οικοσκευής (τμήματα επίπλων, στοιχεία στέγασης, πόρτα).

 Όπως το είχε προαναγγείλει η έφορος, στο ισόγειο του ακινήτου θα γίνεται η συντήρηση των ευρημάτων την οποία θα μπορεί να παρακολουθεί το κοινό από εξώστες. Πρόκειται για ένα πιλοτικό πρόγραμμα, που θα δοκιμαστεί. Εφόσον σημειώσει επιτυχία, θα συνεχιστεί. Ο μεγαλύτερος όγκος των ευρημάτων των ανασκαφών του έργου αποτελείται από πήλινα αντικείμενα, τμήματα αγγείων και κεράμων στέγασης.
Υπάρχουν επίσης νομίσματα, εργαλεία, αρχιτεκτονικά μέλη, σπάνια ευρήματα από ξύλο, φουντούκια, καρύδια, αμύγδαλα, κουκουνάρια, πυρήνες ελιάς και σταφυλιών αποξηραμένα σύκα. Επίσης, βρέθηκαν εξωσκελετοί σκαθαριών και τμήματα σχοινιών. Δεν λείπουν και τα ξύλινα κατάλοιπα οικοσκευής (τμήματα επίπλων, στοιχεία στέγασης, πόρτα). Τα περισσότερα από αυτά θα συντηρούνται στην Ξυλαποθήκη.
Από τον Σεπτέμβριο θα γίνουν και ιδιαίτερα εκπαιδευτικά προγράμματα, σχεδιασμένα με ζωντάνια, ώστε τα παιδιά να κατανοούν τι γίνεται σε μια ανασκαφή και πώς συντηρούνται τα ευρήματα.

Στο ισόγειο της Ξυλαποθήκης θα γίνεται η συντήρηση των ευρημάτων, την οποία θα μπορεί να παρακολουθεί το κοινό από εξώστες Με υποδειγματικό σύστημα γινόταν η υδροδότηση του Πειραιά κατά την αρχαιότητα, καθώς στην υποδειγματική αυτή πόλη, τη χτισμένη με τάξη κατά το ιπποδάμειο σύστημα (κανονικά τετράγωνα και όχι άναρχα, σαν την Αθήνα) πηγάδια, φρέατα, δεξαμενές και αγωγοί μετέφεραν το νερό παντού. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής Πειραιώς και Νήσων έχει ανασκάψει περισσότερες από 600 αρχαίες δεξαμενές. Τα ευρήματα πολλαπλασιάστηκαν στο πλαίσιο της κατασκευής του μετρό. Σε περίπου δύο με τρία χρόνια, που το έργο θα ολοκληρωθεί στον σταθμό του Δημοτικού Θεάτρου θα παρουσιαστούν εντυπωσιακά ευρήματα.

Η περιοδική έκθεση θα λειτουργήσει ώσπου να ολοκληρωθεί το έργο του μετρό και να εγκαινιαστεί ο σταθμός του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Θα είναι ο μοναδικός θεματικός αρχαιολογικά σταθμός μετρό, καθώς θα παρουσιάζει αποκλειστικά ευρήματα από την υδροδότηση της αρχαίας πόλης, με πυρήνα τρεις δεξαμενές ύδατος.

Το Μετρό έφερε «στην επιφάνεια» το αρχαίο σύστημα υδροδότησης του Πειραιά Τα έργα ύδρευσης που αποκαλύφθηκαν στο πλαίσιο των συγκεκριμένων ανασκαφών, «αποτελούν αναμφίβολα ένα ιδιαίτερα σημαντικό έργο της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας» λένε οι επιστήμονες. «Περιλαμβάνουν φρέατα, υπόγειες δεξαμενές, ενωτικές σήραγγες και υδραγωγείο». 

Για την υδροδότηση του Πειραιά κατά την αρχαιότητα, πηγάδια, φρέατα, δεξαμενές και αγωγοί μετέφεραν το νερό παντού. Η Εφορεία έχει ανασκάψει περισσότερες από 600 αρχαίες δεξαμενές. Τα ευρήματα πολλαπλασιάστηκαν στο πλαίσιο της κατασκευής του μετρό. Τα έργα ύδρευσης που αποκαλύφθηκαν στο πλαίσιο των συγκεκριμένων ανασκαφών «αποτελούν αναμφίβολα ένα ιδιαίτερα σημαντικό έργο της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας. Περιλαμβάνουν φρέατα, υπόγειες δεξαμενές, ενωτικές σήραγγες και υδραγωγείο».
Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν στις 8 Ιουνίου. Η λειτουργία του χώρου θα ξεκινήσει από την επομένη, με ελεύθερη είσοδο και ωράριο: Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο, Κυριακή 9.00 π.μ. - 5.00 μ.μ. Πέμπτη, Παρασκευή 12.00 - 8.00 μ.μ. Τρίτη κλειστά. Θα παραμένει κλειστό τις επίσημες αργίες. Στην έκθεση υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης από άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑμεΑ).
Αγγελική Κώττη ΕΘΝΟΣ  Αντιγόνη Καρατάσου LIBERAL



   ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ    
Άγνωστος υπόγειος Πειραιάς: αρχαίοι θάλαμοι και διαδρομές του νερού, υπόγειες σήραγγες και πηγάδια