Αναστηλώνεται ο ναός του Ασκληπιού στην Ακρόπολη

Συνολικά 450 αρχιτεκτονικά μέλη και θραύσματα που ήταν χαμένα μέσα στους λιθοσωρούς ταυτίστηκαν και αποδόθηκαν στο περίφημο ιερό της αρχαιότητας.

Το ιερό του Ασκληπιού στην Ακρόπολη, ένα μνημείο που μέχρι πριν μερικά χρόνια θεωρούνταν άγνωστο, καθώς σώζονταν μόνο τα θεμέλιά του, αποκτά μορφή.

Όλα ξεκίνησαν όταν το 1993 η έρευνα της αρχιτέκτονα Ροζαλίας Χριστοδουλοπούλου την οδήγησε στην περιοχή του Ασκληπιείου και στην ανεύρεση λιθοσωρών από αρχιτεκτονικά μέλη και θραύσματα.
«Διαλύοντας αυτούς τους σωρούς αρχίσαμε να ξεχωρίζουμε συγκεκριμένες ομάδες. Ωστόσο δεν ξέραμε πού ανήκει όλο αυτό το υλικό. Η έρευνα διήρκεσε περίπου 5-6 χρόνια μέχρι που ανακαλύψαμε δυο λίθους από τη
γωνία οι οποίοι ταίριαξαν με το θεμέλιο που σωζόταν. Έτσι όλη η ομάδα των υπόλοιπων αρχιτεκτονικών μελών αποδόθηκε στο ιερό γιατί είχαν την ίδια δουλειά, την ίδια σύνδεση, ήταν από το ίδιο μάρμαρο», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Χριστοδουλοπούλου, που παρουσίασε στο ΚΑΣ την τροποποιημένη μελέτη αναστήλωσης κρηπιδώματος και βάσης τοίχων του ναού του Ασκληπιού.

Γιατί όμως τροποποιημένη; «Το 2011 που βρήκαμε δυο κομμάτια κάτω από τον πρώτο αναβαθμό μας έδωσαν νέα στοιχεία που άλλαξε και την αρχική υπόθεση. Η έρευνα συνεχίζεται κι αυτό έχει πολύ ενδιαφέρον. Έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά στον χώρο, γιατί έχει ακόμα μέλη τα οποία έχουν δεχτεί επεξεργασία, μερικά έχουν επαναχρησιμοποιηθεί πολλές φορές, οπότε είναι δύσκολο να τα εντοπίσεις», σημειώνει.

Συνολικά 450 αρχιτεκτονικά μέλη και θραύσματα που ήταν χαμένα μέσα στους λιθοσωρούς ταυτίστηκαν και αποδόθηκαν στο περίφημο ιερό της αρχαιότητας.

«Ήταν ένα μνημείο που υπήρχε στα χαρτιά, θεωρείτο χαμένο ως κτίσμα. Και ξαφνικά χάρη στην εργασία της Ροζαλίας απέκτησε άφθονο υλικό. Είναι ένα μεγάλο κέρδος για την ιστορική τοπογραφία της νότιας κλιτύος», δήλωσε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου ο καθηγητής Μανόλης Κορρές, εκφράζοντας τη σιγουριά ότι θα βρεθούν κι άλλοι ορθοστάτες. «Όλα τα μάρμαρα είναι εκεί», επισήμανε, κάνοντας μια μικρή μόνο παρατήρηση στη μελέτη, δηλαδή να συμπληρωθούν τα μικρά κενά χάρη της συνέχειας των γραμμών του μνημείου.

Ασκληπιείο:  Το κτίσμα με  θεώρηση των ανευρεθέντων δόμων 

Η ίδρυση του ναού έγινε το 419/20 π. Χ., περίοδο από την οποία δεν έχει βρεθεί κανένα κατάλοιπο. «Ίσως το μόνο που μπορεί να ανήκει στον πρώτο ναό να είναι η ευθυντηρία, η κάτω – κάτω στρώση με τις πλάκες», σημείωσε η ερευνήτρια. Ο δεύτερος ναός ανήκει στον 1ο αι. π. Χ., πιθανότατα μετά το 86 π. Χ. που έγινε η επιδρομή του Σύλλα. «Εμείς αναστηλώνουμε τη δεύτερη φάση, μια επισκευή και επέκταση προς ανατολικά, που έγινε τον 3ο αι. μ. Χ. μετά την επιδρομή των Ερούλων (267 μ. Χ.) κατά την οποία καταστράφηκαν πολλά μνημεία στην Αθήνα», συμπλήρωσε η ίδια.

Η μελέτη, όπως παρουσιάστηκε στο ΚΑΣ, πήρε τα εύσημα και την ομόφωνη γνωμοδότηση των μελών του. Το ενταγμένο στο ΕΣΠΑ έργο παραδίδεται στο τέλος του έτους (δηλαδή η συγκεκριμένη φάση της αναστήλωσης που φτάνει ως τη βάση των τοίχων). Η συνέχεια αφορά την κατάθεση μελέτης για το υπόλοιπο των τοίχων, καθώς έχουν εντοπιστεί πολλά τμήματα που βρίσκονται πιο πάνω από τους ορθοστάτες και, φυσικά, τη συνέχιση της χρηματοδότησης.

ΤΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ

Το Ασκληπιείο. Στα αριστερά ο ναός του Ασκληπιού μπροστά από το διώροφο εγκοιμητήριο. EIK. ATHENS 3D

Το Ιερό του Ασκληπιού ιδρύθηκε στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. από κάποιον Τηλέμαχο ο οποίος εισήγαγε τη λατρεία του θεού-ιατρού στην Αθήνα από την Επίδαυρο. Η συγκεκριμένη τοποθεσία επιλέχτηκε  λόγω μίας μικρής πηγής που υπήρχε στον βράχο, απαραίτητο στοιχείο για τους καθαρμούς των ασθενών.

Το ιερό αποτελείτο από τον μικρό ναό του Ασκληπιού και δύο στοές. Η μία ήταν δωρική και διώροφη. Αυτή χρησίμευε ως θεραπευτήριο. Ονομαζόταν εγκοιμητήριο γιατί εκεί κοιμούνταν οι ασθενείς με σκοπό να δουν στον ύπνο τους τον θεό ο οποίος είτε θα τους θεράπευε, είτε θα τους υποδείκνυε τον τρόπο θεραπείας. Μία δεύτερη μικρότερη ιωνική στοά βρισκόταν λίγο πιο δυτικά. Διέθετε τέσσερα δωμάτια στα οποία διέμεναν οι διάφοροι επισκέπτες.

Η ιωνική στοά με τα τέσσερα δωμάτια και πιο δεξιά το εγκοιμητήριο με τον ναό του θεού.EIK. ATHENS 3D

Το συγκρότημα καταστράφηκε το 267 μ.Χ. από τους Ερούλους και αργότερα στη θέση του χτίστηκε μία χριστιανική βασιλική αφιερωμένη στους Αγίους Αναργύρους. Καθόλου τυχαία, αφού οι συγκεκριμένοι άγιοι είναι προστάτες της υγείας.

Τέλος, στα νοτιοδυτικά της Ακρόπολης, δίπλα από το Ασκληπιείο, κατασκευάστηκε πλήθος μικρών ναών και ιερών, μεταξύ των οποίων τα παρακάτω.

Από δεξιά προς τα αριστερά: Το πρώτο κτήριο με την κεραμοσκεπή ήταν μία κρήνη η οποία είχε ήδη κατασκευαστεί από τους αρχαϊκούς χρόνους. Μπροστά του βρίσκονται δύο ναοί. Ο δεύτερος είναι ο ναός της Θέμιδος. Στη συνέχεια είναι ο ναός της Αφροδίτης Πανδήμου και πιο πέρα ο ναός της Γης Κουροτρόφου. Στο βάθος κάτω ακριβώς από τον ναό της Νίκης στην Ακρόπολη, βρισκόταν το ιερό του Αιγέα.