ΣΤΟ ΑΚΡΩΤΗΡΙ ΤΗΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ
Στο συμπέρασμα τους οδηγεί, εκτός από τα ευρήματα, και η αρχιτεκτονική ομοιότητα με το διπλανό κτίριο, που έχει ονομαστεί «Ξεστή 3» και που είναι το μοναδικό μέχρι στιγμής με δημόσιο χαρακτήρα στο Ακρωτήρι.
Η άδεια δόθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και η υπουργική απόφαση μόλις εκδόθηκε.
«Το αξιοπερίεργο με αυτό το αντικείμενο δεν είναι μόνον ότι βρέθηκε σε ένα ξύλινο κουτί, αλλά ότι
κανένας από τους κατοίκους δεν φαίνεται να το πείραξε όταν εκκένωσαν την πόλη για να σωθούν. Συνεπώς το να καταλάβουμε τι ήταν αυτό το κτίριο μέσα στο οποίο βρέθηκε θα είναι πολύ ενδιαφέρον», είπε ο επικεφαλής των ανασκαφών κ. Χρήστος Ντούμας σε ειδική εκδήλωση στη Σαντορίνη.
Ο μικρών διαστάσεων χρυσός αίγαγρος (κρι κρι), έργο του 17ου αι. π.Χ., εντοπίστηκε κατά την ανασκαφή για τη θεμελίωση των στύλων του στεγάστρου το 1999. Βρέθηκε σε μια ξύλινη θήκη, από την οποία διατηρήθηκε μόνο το αποτύπωμα, μέσα σε μια πήλινη λάρνακα. Η λάρνακα ήταν τοποθετημένη κάτω από ένα σωρό κεράτων τα οποία ανήκαν κυρίως σε αιγοπρόβατα. Το ειδώλιο εκτίθεται στο Μουσείο Προϊστορικής Θήρας στα Φηρά.
Δημόσιο κτίριο
Η Οικία των Θρανίων βρίσκεται ακριβώς στα νότια της Ξεστής 3. Μέχρι τώρα έχει αποκαλυφθεί μικρό μέρος της, το οποίο σώζει κτιστό θρανίο στον προθάλαμό του, οπότε ονομάστηκε Οικία Θρανίων. Μεταξύ της Οικίας Θρανίων και του δυτικού άκρου της Ξεστής 3, στις 12 Δεκεμβρίου του 1999, κατά τη διάρκεια των εργασιών ανασκαφής για τη στήριξη των πεσσών θεμελίωσης του νέου στεγάστρου, ανακαλύφθηκε το ειδώλιο.
Ο χαρακτήρας της Οικίας των Θρανίων έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς φαίνεται πως σχετιζόταν με τον χαρακτήρα της Ξεστής 3, ενός κτιρίου με πολύ πλούσια εικονογράφηση, από την οποία οι αρχαιολόγοι εικάζουν πως ίσως είχε να κάνει με τελετές ενηλικίωσης και μύησης των αγοριών, λόγω μιας τοιχογραφίας με γυμνά αγόρια. Για την Οικία των Θρανίων θεωρούν πιθανό να λειτουργούσε εκεί κάποιας μορφής ιερό.
Η Ξεστή 3, ένα τριώροφο κτίριο της ύστερης εποχής του Χαλκού στο Ακρωτήρι της Θήρας, το οποίο διατηρήθηκε σκεπασμένο από την ηφαιστειακή στάχτη. Είχε πολύ ενδιαφέρον δομικό σύστημα με οριζόντιες και κάθετες ξύλινες ενισχύσεις στους τοίχους, και 15 δωμάτια στο ισόγειο και στον πρώτο όροφο - άγνωστο πόσα είχε στον δεύτερο. Κάποια από αυτά συνδέονταν με πολύθυρα. Στο συγκρότημα αυτό βρέθηκε ένας πολύ μεγάλος αριθμός από τοιχογραφίες, με πιο σημαντική την τοιχογραφική σύνθεση με τις Κροκοσυλλέκτριες (Πρώτος όροφος, Δωμάτιο 3Α, Ανατολικός τοίχος). Στον βόρειο τοίχο του ίδιου δωματίου υπήρχε η τοιχογραφία της Πότνιας θηρών, η οποία αποτελεί κοινή θεματική ενότητα με τις Κροκοσυλλέκτριες.
Σε ένα από τα δωμάτια του ισογείου υπάρχει Δεξαμενή καθαρμών (άδυτο), ένας χώρος με βυθισμένο μικρό τμήμα του δαπέδου του και κλίμακα που οδηγεί σε αυτό, που θεωρείται ιερός. Αυτό, σε συνδυασμό με τη θεματολογία των τοιχογραφιών, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι στην Ξεστή 3 πραγματοποιούνταν διάφορες τελετές και είναι το μόνο μέχρι τώρα κτίριο του οικισμού, στο οποίο είναι αρκετά πιθανή η λατρευτική/θρησκευτική χρήση. Στο βόρειο τοίχο του δωματίου με τη δεξαμενή καθαρμών βρισκόταν η τοιχογραφία των Λατρευτριών.
Στον Προθάλαμο 5 βρέθηκε η τοιχογραφία του Κυνηγού. Στο δωμάτιο 3Β του ισογείου βρέθηκε η τοιχογραφία με τα Γυμνά αγόρια.
Ανασύσταση
Ο κ. Χρήστος Ντούμας και οι συνεργάτες του θα συνεχίσουν ταυτοχρόνως τη στερέωση, μελέτη και συντήρηση των ευρημάτων και ιδιαιτέρως των τοιχογραφιών, που είναι πολλές και σημαντικές. Μέχρι σήμερα, μετά από δεκαετίες εργασιών έχουν ανασυσταθεί 58 τοιχογραφικές παραστάσεις, ενώ εκατοντάδες τετραγωνικά μέτρα σπαραγμάτων από τις ανασκαφές του Μαρινάτου αναμένουν να πάρουν και πάλι μορφή.
«Δεν βιαζόμαστε να κάνουμε νέες ανασκαφές. Το έδαφος είναι ένα αρχείο, η ανάγνωση του οποίου μπορεί να γίνει μόνο με την ανασκαφή. Η ανασκαφή όμως από μόνη της είναι μια καταστροφική διαδικασία, όπου τα όποια λάθη δεν μπορούν να αναστραφούν. Το χώμα είναι για τις αρχαιότητες η καλύτερη προφύλαξη, είναι ένα βιβλίο γεμάτο πληροφορίες. Κάθε φορά που κάνουμε ανασκαφές διαβάζουμε το βιβλίο αυτό, αλλά σίγουρα προκαλούμε ζημιές, χάνουμε πολλά από αυτά που θα μπορούσαμε να μάθουμε.
Μετά από τόσα χρόνια, μπορώ να σας πω ότι δεν βιάζομαι να αποκαλύψω πράγματα, ούτε με καθοδηγεί η περιέργεια. Προτεραιότητά μας είναι να γίνουν όλα σωστά, να έχουμε υπομονή», είπε.
Ευγένιος Κασπέρσκι «Εχουμε να ανακαλύψουμε ακόμα πάρα πολλά»
Η ανασκαφή και τα έργα γίνονται μετά από χρηματοδότηση την οποία εξασφάλισε το Ιδρυμα Kaspersky. Το Kaspersky Lab μεταξύ άλλων θα χρηματοδοτήσει:
• τη μελέτη στερέωσης των κτισμάτων που έχουν ήδη έρθει στο φως
• τη συμπληρωματική ανασκαφή στον αρχαιολογικό χώρο
• την αποκατάσταση μιας από τις τοιχογραφίες που έχουν ήδη βρεθεί στην Ξεστή 4, στην οποία εικονίζεται ανδρική μορφή ανερχόμενη το Μέγα Κλιμακοστάσιο.
Η συνεργασία των φορέων έχει ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια.
«Επισκεφτήκαμε το Ακρωτήρι, είδαμε ότι η ανασκαφή είχε σταματήσει και αποφασίσαμε να βοηθήσουμε. Είναι ένας θησαυρός για όλη την ανθρωπότητα. Δεν ξέραμε τίποτα από ανασκαφές. Αυτό που με γοητεύει στο Ακρωτήρι και στη συνεχιζόμενη, εδώ και δεκαετίες, αρχαιολογική έρευνα είναι η αίσθηση του απρόβλεπτου παρελθόντος.
Το ότι 3.500 χρόνια μετά από την έκρηξη του ηφαιστείου, εμείς οι σύγχρονοι άνθρωποι προσπαθούμε να κατανοήσουμε πώς ζούσαν οι κάτοικοι αυτού του τόπου τότε. Και πιστεύω ότι έχουμε ακόμα να ανακαλύψουμε παρά πολλά.
Λέτε σε 3.500 χρόνια από σήμερα, να ενδιαφέρεται κανείς να μάθει τι κάναμε εμείς;», αναρωτήθηκε ο Ευγένιος Κασπέρσκι κατά την ανακοίνωση επέκτασης της συνεργασίας των δύο πλευρών, στην εκδήλωση που έγινε στη Σαντορίνη.
Αναγκαίο ένα μουσείο
Ο ιδρυτής της φαίνεται να συμμερίζεται και την ανάγκη δημιουργίας ενός σύγχρονου μουσείου στην περιοχή του Ακρωτηρίου, όπου θα εκτεθούν οι μοναδικές τοιχογραφίες, που για την ώρα φυλάσσονται σε ειδικό χώρο.
«Η πρόοδος που σημειώσαμε τον τελευταίο χρόνο είναι ήδη ορατή. Εχουμε όμως πολύ περισσότερα να κάνουμε και σίγουρα χρειάζεται ένα μουσείο για να εκτεθούν στο κοινό οι τοιχογραφίες», συμπλήρωσε ο καθηγητής Χρίστος Ντούμας. Σήμερα, αρκετές από τις τοιχογραφίες που προέρχονται από το Ακρωτήρι είναι σε μια κλειστή αίθουσα του Μουσείου Θήρας και περιμένουν να ανοίξει η αίθουσα για το κοινό.
Ξεκινούν και πάλι οι ανασκαφές στο Ακρωτήρι Θήρας, ύστερα από μια διακοπή μερικών ετών.
Η ανασκαφική ομάδα του κ. Χρήστου Ντούμα θα πραγματοποιήσει ανασκαφή στην Οικία των Θρανίων, το κτίριο δίπλα στο οποίο βρέθηκε το 1999 χρυσό ειδώλιο αιγάγρου,την οποία θα κάνει φέτος η επιστημονική ομάδα του Ακρωτηρίου Θήρας, μετά από μια διακοπή μερικών ετών. Το ζητούμενο των αρχαιολόγων είναι να διερευνήσουν τον χαρακτήρα του συγκεκριμένου κτιρίου, που υποψιάζονται πως θα πρέπει να ήταν δημόσιο κτίριο.
Στο συμπέρασμα τους οδηγεί, εκτός από τα ευρήματα, και η αρχιτεκτονική ομοιότητα με το διπλανό κτίριο, που έχει ονομαστεί «Ξεστή 3» και που είναι το μοναδικό μέχρι στιγμής με δημόσιο χαρακτήρα στο Ακρωτήρι.
Η άδεια δόθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και η υπουργική απόφαση μόλις εκδόθηκε.
«Το αξιοπερίεργο με αυτό το αντικείμενο δεν είναι μόνον ότι βρέθηκε σε ένα ξύλινο κουτί, αλλά ότι
κανένας από τους κατοίκους δεν φαίνεται να το πείραξε όταν εκκένωσαν την πόλη για να σωθούν. Συνεπώς το να καταλάβουμε τι ήταν αυτό το κτίριο μέσα στο οποίο βρέθηκε θα είναι πολύ ενδιαφέρον», είπε ο επικεφαλής των ανασκαφών κ. Χρήστος Ντούμας σε ειδική εκδήλωση στη Σαντορίνη.
Ο μικρών διαστάσεων χρυσός αίγαγρος (κρι κρι), έργο του 17ου αι. π.Χ., εντοπίστηκε κατά την ανασκαφή για τη θεμελίωση των στύλων του στεγάστρου το 1999. Βρέθηκε σε μια ξύλινη θήκη, από την οποία διατηρήθηκε μόνο το αποτύπωμα, μέσα σε μια πήλινη λάρνακα. Η λάρνακα ήταν τοποθετημένη κάτω από ένα σωρό κεράτων τα οποία ανήκαν κυρίως σε αιγοπρόβατα. Το ειδώλιο εκτίθεται στο Μουσείο Προϊστορικής Θήρας στα Φηρά.
Δημόσιο κτίριο
 |
| Η Ξεστή 3 |
Ο χαρακτήρας της Οικίας των Θρανίων έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς φαίνεται πως σχετιζόταν με τον χαρακτήρα της Ξεστής 3, ενός κτιρίου με πολύ πλούσια εικονογράφηση, από την οποία οι αρχαιολόγοι εικάζουν πως ίσως είχε να κάνει με τελετές ενηλικίωσης και μύησης των αγοριών, λόγω μιας τοιχογραφίας με γυμνά αγόρια. Για την Οικία των Θρανίων θεωρούν πιθανό να λειτουργούσε εκεί κάποιας μορφής ιερό.
Η Ξεστή 3, ένα τριώροφο κτίριο της ύστερης εποχής του Χαλκού στο Ακρωτήρι της Θήρας, το οποίο διατηρήθηκε σκεπασμένο από την ηφαιστειακή στάχτη. Είχε πολύ ενδιαφέρον δομικό σύστημα με οριζόντιες και κάθετες ξύλινες ενισχύσεις στους τοίχους, και 15 δωμάτια στο ισόγειο και στον πρώτο όροφο - άγνωστο πόσα είχε στον δεύτερο. Κάποια από αυτά συνδέονταν με πολύθυρα. Στο συγκρότημα αυτό βρέθηκε ένας πολύ μεγάλος αριθμός από τοιχογραφίες, με πιο σημαντική την τοιχογραφική σύνθεση με τις Κροκοσυλλέκτριες (Πρώτος όροφος, Δωμάτιο 3Α, Ανατολικός τοίχος). Στον βόρειο τοίχο του ίδιου δωματίου υπήρχε η τοιχογραφία της Πότνιας θηρών, η οποία αποτελεί κοινή θεματική ενότητα με τις Κροκοσυλλέκτριες.
Σε ένα από τα δωμάτια του ισογείου υπάρχει Δεξαμενή καθαρμών (άδυτο), ένας χώρος με βυθισμένο μικρό τμήμα του δαπέδου του και κλίμακα που οδηγεί σε αυτό, που θεωρείται ιερός. Αυτό, σε συνδυασμό με τη θεματολογία των τοιχογραφιών, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι στην Ξεστή 3 πραγματοποιούνταν διάφορες τελετές και είναι το μόνο μέχρι τώρα κτίριο του οικισμού, στο οποίο είναι αρκετά πιθανή η λατρευτική/θρησκευτική χρήση. Στο βόρειο τοίχο του δωματίου με τη δεξαμενή καθαρμών βρισκόταν η τοιχογραφία των Λατρευτριών.
Στον Προθάλαμο 5 βρέθηκε η τοιχογραφία του Κυνηγού. Στο δωμάτιο 3Β του ισογείου βρέθηκε η τοιχογραφία με τα Γυμνά αγόρια.
Ανασύσταση
 |
| Η ανασκαφική ομάδα του κ. Χρήστου Ντούμα θα πραγματοποιήσει ανασκαφή στην Οικία των Θρανίων, το κτίριο δίπλα στο οποίο βρέθηκε το 1999 χρυσό ειδώλιο αιγάγρου |
«Δεν βιαζόμαστε να κάνουμε νέες ανασκαφές. Το έδαφος είναι ένα αρχείο, η ανάγνωση του οποίου μπορεί να γίνει μόνο με την ανασκαφή. Η ανασκαφή όμως από μόνη της είναι μια καταστροφική διαδικασία, όπου τα όποια λάθη δεν μπορούν να αναστραφούν. Το χώμα είναι για τις αρχαιότητες η καλύτερη προφύλαξη, είναι ένα βιβλίο γεμάτο πληροφορίες. Κάθε φορά που κάνουμε ανασκαφές διαβάζουμε το βιβλίο αυτό, αλλά σίγουρα προκαλούμε ζημιές, χάνουμε πολλά από αυτά που θα μπορούσαμε να μάθουμε.Μετά από τόσα χρόνια, μπορώ να σας πω ότι δεν βιάζομαι να αποκαλύψω πράγματα, ούτε με καθοδηγεί η περιέργεια. Προτεραιότητά μας είναι να γίνουν όλα σωστά, να έχουμε υπομονή», είπε.
Ευγένιος Κασπέρσκι «Εχουμε να ανακαλύψουμε ακόμα πάρα πολλά»
Η ανασκαφή και τα έργα γίνονται μετά από χρηματοδότηση την οποία εξασφάλισε το Ιδρυμα Kaspersky. Το Kaspersky Lab μεταξύ άλλων θα χρηματοδοτήσει:
• τη μελέτη στερέωσης των κτισμάτων που έχουν ήδη έρθει στο φως
• τη συμπληρωματική ανασκαφή στον αρχαιολογικό χώρο
• την αποκατάσταση μιας από τις τοιχογραφίες που έχουν ήδη βρεθεί στην Ξεστή 4, στην οποία εικονίζεται ανδρική μορφή ανερχόμενη το Μέγα Κλιμακοστάσιο.
Η συνεργασία των φορέων έχει ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια.
 |
| Ο χρυσός αίγαγρος (κρι κρι), έργο του 17ου αι. π.Χ. |
«Επισκεφτήκαμε το Ακρωτήρι, είδαμε ότι η ανασκαφή είχε σταματήσει και αποφασίσαμε να βοηθήσουμε. Είναι ένας θησαυρός για όλη την ανθρωπότητα. Δεν ξέραμε τίποτα από ανασκαφές. Αυτό που με γοητεύει στο Ακρωτήρι και στη συνεχιζόμενη, εδώ και δεκαετίες, αρχαιολογική έρευνα είναι η αίσθηση του απρόβλεπτου παρελθόντος.
Το ότι 3.500 χρόνια μετά από την έκρηξη του ηφαιστείου, εμείς οι σύγχρονοι άνθρωποι προσπαθούμε να κατανοήσουμε πώς ζούσαν οι κάτοικοι αυτού του τόπου τότε. Και πιστεύω ότι έχουμε ακόμα να ανακαλύψουμε παρά πολλά.
Λέτε σε 3.500 χρόνια από σήμερα, να ενδιαφέρεται κανείς να μάθει τι κάναμε εμείς;», αναρωτήθηκε ο Ευγένιος Κασπέρσκι κατά την ανακοίνωση επέκτασης της συνεργασίας των δύο πλευρών, στην εκδήλωση που έγινε στη Σαντορίνη.
Αναγκαίο ένα μουσείο
Ο ιδρυτής της φαίνεται να συμμερίζεται και την ανάγκη δημιουργίας ενός σύγχρονου μουσείου στην περιοχή του Ακρωτηρίου, όπου θα εκτεθούν οι μοναδικές τοιχογραφίες, που για την ώρα φυλάσσονται σε ειδικό χώρο.
 |
| Λεπτομέρεια από την τοιχογραφική σύνθεση με τις «Κροκοσυλλέκτριες» που βρέθηκε στο τριώροφο κτίριο Ξεστή 3. Η στερέωση, η μελέτη και η συντήρηση των τοιχογραφιών του Ακρωτηρίου θα συνεχισθούν |
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ ethnos.gr
